البته در اینکه قیمت بنزین در ایران ارزان است شکی نیست و گاها مقامات در مصاحبه ها به رسیدن قیمت آن به قیمت فوب خلیج فارس اشاره داشته اند اما تحقق این مهم به اموری و پاسخ به سوالاتی وابسته است:

۱- وقتی صحبت از قیمت بنزین در حد منطقه می شود طبیعتا باید سطح درآمدی مردم هم مانند همان منطقه باشد تا بدون دغدغه اصلاح قیمت انجام پذیرد و هیچگونه نگرانی یا مقاومتی وجود نداشته باشد.

در بسیاری از کشورها قیمتها در همه بخشها ثابت است و بدلیل سیاستهای صحیح اقتصادی در آنها عمومأ تورم وجود ندارد یا در حد ۲ یا ۳ درصد است. از این رو هیچگاه با معضلی بنام لزوم اصلاح قیمت بنزین یا گازوئیل مواجه نیستند.

بدیهی است که در ایران هم چنانچه حقوقها و سطح زندگی مردم مطابق با درآمدهای کشورهای منطقه باشد و به اصطلاح امروز درآمدها ریالی نباشد و هزینه ها دلاری، در آن صورت شاید جامعه نیز با اصلاح قیمت‌ها همراهی کنند.

۲- یکی از استدلال های دولت و مجلس برای افزایش قیمت بنزین، مصرف بالای ناشی از ارزان بودن آن است که باید دقت کرد این توجیه، دلیل اصلی مصرف بالای بنزین در کشور نیست بلکه اصلی ترین علت، تولید یا واردات انواع خودرو با مصرف سوخت بالا است.
و در این مقوله نیز دولت سهم اصلی را بر عهده دارد زیرا خودروسازها در ایران دولتی هستند (اگر چه در ظاهر خصولتی شمرده می شوند) و تابع سیاستهای وزارت صمت و از نظر تولید محصولات منطبق با معیارهای روز دنیا، تابع قوانین سازمان ملی استاندارد هستند که این سازمان هم دولتی است.

پس اگر خودرو بی کیفیت یا فاقد استانداردهای جهانی در مصرف سوخت و حتی خودرو آلاینده تولید می شود، مردم در آن هیچ نقش و تقصیری ندارند و دولت اگر نگران مصرف بالای بنزین ناشی از ارزانی قیمت آن در کشور است می بایست در همه دهه های گذشته کمی از علم و دانش و پیشرفت و تکنولوژی دنیا یاد می گرفت و خودروسازها را مجبور به رعایت استانداردهای مربوطه می نمود تا خودروهایی تولید شود که به مصرف سوخت پایینی نیاز داشته باشند و در عین حال آلاینده هم نباشند. در این صورت بخش مهمی از دغدغه دولت و مسئولان در کنترل میزان مصرف بنزین در کشور خودبخود مرتفع می شد و خودروها هم همانند دنیا مصرف معقولی از بنزین را تجربه می کردند.

پس اصلاح قیمت بنزین و گازوئیل در ایران مستلزم اجرای منطقی برنامه ای حساب شده در دو بخش اقتصادی و صنعتی است. بعد از آن چنانچه اصرار به گران کردن قیمت بنزین و گازوئیل باشد ابتدا بهتر است سیاستهای اقتصادی که سطح درآمدها را دلاری نماید، اعمال شود. سپس تولیدات خودروئی را با اعمال نظارت صحیح و بدور از هرگونه فشار سیاسی، به سمت استانداردهای جهانی در مصرف سوخت اجرایی کنند و اجازه پلاک گذاری هیچ خودرو غیراستانداردی را به پلیس ندهند و پس از آن در یک دوره مشخص بعد از تثبیت قیمت‌ها و متناسب سازی حقوق با تورم روز جامعه و در عین حال همزمان در جلوگیری از تورم و گرانی ها و خروج خودروهای با مصرف بنزین بالا از چرخه تردد در کشور (که شاید در یک بازه زمانی ده ساله محقق شود) می توان سیاست افزایش قیمت بنزین و گازوئیل را با همراهی افکار عمومی اجرا کرد.

در غیر اینصورت و بدون انجام این اصلاحات، هر تصمیمی گرفته شود می تواند آثار زیانباری در جامعه به همراه داشته باشد.

دولت (به معنای عام آن) نمی تواند با بستن چشم خود بر سهم و نقش اصلی خود در وضع موجود، همه مشکلات را متوجه مردم بداند و از مردم بخواهد با وجود تورم بالا، گرانی ها، تحریمها، بی کیفیتی محصولات، فقدان نظارتها و… فقط بار این مشکل را مردم بر دوش بکشند که مبادا مدیران دولتی در سختی اصلاحات بنیادین اقتصادی و صنعتی قرار گیرند.

بهتر است آقای رئیس جمهور هم مراقب پوست خربزه ای باشد که برای افزایش قیمت بنزین و گازوئیل هر از گاهی زیر پای دولت قرار می گیرد.

با این توجیهات که قیمت بنزین در ایران ارزان است یا مصرف آن بالاست نمی توان افکار عمومی را توجیه کرد. استدلالهای قوی نیاز دارد که زمینه سازی آن هم مستلزم اصلاحات اقتصادی و صنعتی است.
فراموش نکنیم که رفع کسری بودجه دولت تنها با افزایش قیمت بنزین و گازوئیل یا جلوگیری از واردات بنزین مرتفع نمی‌شود.

– دولت و بطور کلی حاکمیت، اصلاحات ضروری در ساماندهی تخصیص بودجه به بخشهای غیرضرور یا ناکارآمد یا بدون راندمان مفید را از خود شروع کند.

– حساب دخل و خرج کشور را متناسب با حدود ۹۰ میلیون نفر جمعیت کشور، منابع و ذخایر خدادادی متعدد تنظیم کند.

– برای افزایش صادرات محصولات و تولیدات داخلی و فراهم شدن کسب درآمدهای ارزی بیشتر، در سیاست خارجی و ارتباط و تعاملات با دنیا بازنگری کرده و از فضایی که غربی ها نسبت به ایران بعنوان کشوری ناسازگار با دنیا ترسیم کرده اند، فاصله بگیرد.

– به تقویت بیشتر زیرساخت‌های اصلی کشور در حوزه آب و برق و نفت و پتروشیمی و کشاورزی بپردازند و بطور جدی کسری در تولیدات و نیازهای جامعه را رفع کنند.

– حقوق های پرداختی به کارکنان و بازنشستگان را متناسب با تورم واقعی و نه تورم اعلامی محاسبه کنند.

و البته اصلاحات دیگری در عرصه حکمرانی لازم است تا مردم در موقع نیاز با برنامه های اصلاحی در کشور مبتنی بر ضرورتها، همراهی کنند.

توپ همیشه در زمین دولت قرار دارد و باید دید سرمربی چگونه برنامه ای در جهت موفقیت تیم خود اجرا خواهد کرد؟!